Paul Foulkes geeft zijn visie over hoe we gebouwen precies moeten aanpassen tot veilige, gezonde en energiezuinige omgevingen waar mensen zorgeloos kunnen leven en werken. Hij legt uit waarom de technologie van KNX de ideale keuze is voor flexibele, aanpasbare én onderhoudsvriendelijke ruimtes.
Covid heeft zijn stempel op zo goed als elk aspect van ons leven gedrukt, en een van de elementen die het ingrijpendst veranderd zijn, is de manier waarop we werken. Toen we allemaal moesten thuiswerken, vonden velen het moeilijk om de juiste balans en dynamiek te vinden, en nu we stilaan de weg terugvinden naar onze kantoren, ziet onze werkomgeving er anders uit dan we gewend waren. Zelfs nu de covidmaatregelen zo goed als opgeheven zijn in België, zijn onze kantoren niet meer te vergelijken met hoe we ze begin 2020 achterlieten.
Door al die veranderingen zijn we ons meer dan ooit bewust van onze werkomgeving: bij ‘werkplek’ hoort nu ‘social distancing’ en ‘kamertemperatuur’ is onlosmakelijk verbonden met ‘ventilatie’ en ‘luchtkwaliteit’. Zelfs thuis staan we daar nu bewuster bij stil.
In commerciële omgevingen hebben we geleerd dat flexibiliteit niet alleen betekent dat je een sensor aan het airconditioningsysteem of de verlichting koppelt, maar dat het hele gebouw aanpasbaar moet zijn aan verschillende ruimte-indelingen en bezettingsgraden. Nu de energiekosten blijven stijgen, is ook een optimale energie-efficiëntie een factor waarmee we rekening moeten houden.
Die nieuwe aandachtspunten hebben gevolgen voor iedereen op elk interactieniveau, van eindgebruikers tot managers en Facility Management (FM)-teams. Dit betekent dat we als bouwpartners en integratoren rekening moeten houden met deze elementen in onze nieuwe gebouwontwerpen én dat we manieren moeten zoeken om ze in onze bestaande gebouwen aan te pakken.
Getransformeerde ruimtes
De kantoorruimte is getransformeerd: vroeger waren flexibele werkplekken zo goed als de norm, maar door covid bekijken we gedeelde ruimtes nu door een andere bril. Onze kantoren moeten flexibel zijn, maar ook makkelijk te reinigen om alles hygiënisch te houden. Door social distancing is het nu cruciaal dat iedereen genoeg ruimte heeft, dus gaan bedrijven op zoek naar manieren om hun werkomgeving contactloos te maken. Tegelijkertijd blijven velen van ons minstens gedeeltelijk thuiswerken, en als we die werkomgeving met ons privéleven willen combineren, moeten we residentiële gebouwen anders bekijken.
Veel kantoren beschikken al over een gebouwautomatiseringssysteem, dus zijn er daar zeker aanpassingen mogelijk. We weten dat KNX volledig in staat is om de nodige veranderingen door te voeren in verschillende soorten commerciële en residentiële gebouwen. Door samenwerkingen tussen ontwerpers en KNX-integratoren te stimuleren, zorgen we ervoor dat nieuwbouwprojecten met de nodige flexibiliteit, aanpasbaarheid en onderhoudsvriendelijkheid worden ontworpen. Als KNX al de kern uitmaakt van het gebouwautomatiseringssysteem, is het aanpassen van bestaande gebouwen een fluitje van een cent.
Ruimtebeheer in real time
Het is essentieel om ruimtebeheer te linken aan de werkelijke bezettingsgraad en om de ventilatie daaraan aan te passen. De controleoplossingen moeten rekening houden met energiebeheer, lichtsturing en efficiënte, comfortabele verwarming. Het assortiment geavanceerde aanwezigheidssensoren van KNX is de perfecte oplossing hiervoor, want het systeem integreert slimme lichtsturing met verschillende soorten airconditioning. Er bestaan zelfs pixelgebaseerde sensoren die nog verder gaan en in real time tellen hoeveel mensen zich in een ruimte bevinden. Met die informatie kan de toegang worden beperkt als een ruimte volzet is of kan het systeem de ventilatie hoger schakelen, zodat er meer verse, schone lucht in besloten ruimtes circuleert naarmate er meer mensen aanwezig zijn. Op die manier voorkom je een te hoog CO2-niveau in plaats van pas in te grijpen wanneer dat niveau al hoog is.
Door met KNX automatische deuren te integreren, kun je een gebouw gemakkelijk omtoveren tot een compleet contactloze omgeving waarin mensen moeiteloos van de ene ruimte naar de andere gaan. Beeld je bijvoorbeeld in dat een groep mensen een vergaderzaal heeft gereserveerd in een druk kantoorgebouw. De reservering is op afstand geboekt en in het gebouwsysteem geregistreerd. Wanneer de deelnemers de zaal betreden, is de temperatuur er al perfect op peil, want tien minuten voor de geplande start van de vergadering begon de temperatuurregeling al te werken. De lichten gaan aan wanneer er iemand binnenstapt, afhankelijk van hoe fel het natuurlijke licht in de kamer al is. De aanwezigen loggen in om hun aanwezigheid te registreren, en het systeem past zich aan op basis van hoeveel mensen er daadwerkelijk in de ruimte aanwezig zijn. Het systeem controleert het CO2-niveau, de temperatuur en de licht- en schaduwniveaus en past de verwarming, verlichting en ventilatie aan waar nodig. Dat gebeurt in real time op basis van de precieze omstandigheden en toepassing. Ruimtebeheer in real time was nog nooit zo efficiënt!
KNX thuis
Thuis is de situatie een beetje anders. Daar gelden dezelfde vereisten, namelijk voldoende ventilatie, verlichting en verwarming, en dat alles met een zo hoog mogelijke energie-efficiëntie. Moderne woningen voldoen idealiter al vanaf het begin aan deze vereisten, zonder dat de eigenaar nog gadgets aan het systeem moet toevoegen die afhankelijk zijn van het internet. KNX kan een hoofdrol spelen bij de bouw van woningen en bijvoorbeeld helpen bij het behalen van de nieuwste wettelijke bouwvereisten in ons land.
Conclusie
Pas als we volledige gebouwen als één omgeving behandelen, kunnen we het binnenklimaat voldoende controleren om aan de evoluerende vereisten voor gebouwontwerpen tegemoet te blijven komen. Idealiter is zo’n automatiseringssysteem na verloop van tijd aanpasbaar of kan het zelfs worden omgeschakeld naar een compleet andere functie. Open-platformfunctionaliteit elimineert het risico dat eigenaren vastzitten aan verouderde hardware en leidt tot vrij communicerende oplossingen waaraan de hele industrie samenwerkt. Ook KNX ondersteunt die functionaliteit. De holistische ontwerpstrategie voor controlesystemen waarbij meerdere systemen één veilige infrastructuur delen, zorgt ervoor dat waardevolle sensorgegevens door alle toepassingen in het hele systeem kunnen worden benut.
De bouwsector moet lessen trekken uit covid en de lockdowns. Alleen zo zorgen we ervoor dat de systemen die we beschrijven, ontwerpen en installeren de nodige aanpasbaarheid en controle bieden. Met KNX weten we dat onze systemen geschikt zijn voor de commerciële sector, maar nu moeten we er nog voor zorgen dat ook de woningbouw ze op grote schaal omarmt. Nieuwe woningen moeten de flexibiliteit, gezonde omgeving en energie-efficiëntie bieden die we allemaal verdienen nu de coronacrisis achter ons ligt en de energiekosten stijgen.
Paul Foulkes MSc MIE is de KNX Business Manager van Theben UK en de Association President van KNX UK. Theben biedt slimme oplossingen aan die de tijd, de verlichting en het klimaat in elk gebouw op energie-efficiënte wijze controleren.
