KNX is met zijn omvangrijke productassortiment, zijn integratiemogelijkheden met systemen voor energieopwekking, -opslag en -aanvoer, en zijn conformiteit met de norm EN50491-12-2 de ideale keuze voor het energiemanagement in gebouwen. Joost Demarest legt uit waarom.
Dat de wereld de afgelopen drie jaar ingrijpend is veranderd, is niemand ontgaan. Leveringsproblemen en stijgende (energie)prijzen zijn aan de orde van de dag. Het is dus hoog tijd om ons energieverbruik drastisch te beperken en om zoveel mogelijk hernieuwbare energie te gebruiken en/of op te slaan. De boodschap is: gebruik geen energie tenzij het absoluut noodzakelijk is en haal het beste uit wat lokaal wordt opgewekt!
KNX heeft het energiemanagement onder controle
KNX bestaat al tientallen jaren en is een gevestigde technologie. Vanaf dag één worden met dit protocol woningen en gebouwen energie-efficiënter gemaakt. Een van de wijdverbreide toepassingen van KNX is de automatisering van ruimten: met een centraal besturingselement kunnen gebruikers niet alleen functies zoals de verlichting en zonnewering bedienen, maar ook de individuele ruimteregeling dankzij kleppen die op de verwarmings- of koelelementen zijn gemonteerd. Deze kamerbedieneenheid regelt de functies volgens de voorkeur en/of aanwezigheid van de gebruiker en kan ook het verwarmings- en koelsysteem aansturen op basis van de actuele behoeften. Een kamerbedieneenheid monitort ook de status van ramen om energieverspilling via open vensters tegen te gaan.
KNX kan ook worden aangesloten op (sub)meters: bronnen van overmatig energieverbruik kan men namelijk alleen opsporen en verhelpen door de data nauwlettend te monitoren. Sommige KNX-producten laten zelfs submetering op circuitniveau toe. Bovendien kunnen verbruikers zoals warmtepompen of warmwaterproductie-eenheden eenvoudig in een KNX-systeem worden geïntegreerd dankzij de vele beschikbare apparaten die schakelen met potentiaalvrije contacten mogelijk maken.
Ondertussen heeft KNX fabrikanten in zijn portfolio die batterijopslagapparaten aanbieden (waarvan de status via KNX kan worden gemonitord), naast bedrijven die een verbinding aanbieden tussen een KNX-gestuurde woning en een oplaadstation.
We kunnen nog meer doen
Maar het kan nog beter: met KNX kunnen gebruikers niet alleen verspilling tegengaan, maar ook optimaal gebruikmaken van de opgewekte energie. Hiervoor heeft KNX functieblokken ontworpen op basis van de norm EN50491-12-2, een Europese standaard gecreëerd door het CENELEC Technisch Comité TC205 voor energiemanagement op basis van elektronische systemen in woningen en gebouwen. Deze norm bevat een applicatiebeschrijving voor de uitwisseling van data tussen een CEM (Customer Energy Manager of energiemanager van de klant) en energieverbruikers/-opwekkers in een gebouw. Zo krijgt het verbruik van zelf opgewekte stroom voorrang en wordt de aanvoer van het net tot een minimum beperkt. De norm schrijft geen specifiek protocol voor, zodat elk type kan worden gebruikt, zoals KNX.
Positieve resultaten
Deze toepassingen van KNX hebben een aanzienlijke invloed op het energieverbruik: door de schaal van commerciële en openbare gebouwen werpt het rendement op de investering natuurlijk sneller vruchten af in grote gebouwen dan in residentiële. Maar naarmate de energiekosten stijgen, wordt het rendement van de investering in een gewone woning ook sneller merkbaar.
Verdere evolutie
Voor functies zoals individuele ruimteregeling, aansluiting op verbruiksmeters, enz. zal de klassieke KNX-technologie naar verwachting haar rol blijven vervullen. Voor de integratie van meer omvangrijke apparatuur, zoals omvormers van zonnepanelen, batterijopslag of het beheer van de eCar in combinatie met de CEM, bieden de norm EN50491-12-2 en het nieuwe KNX IoT-protocol aanvullende mechanismen voor een uitgebreider energiemanagement. KNX IoT ondersteunt IPv6-compatibele KNX-apparaten en is ook beter geschikt om de complexe datatypes te lezen die de CEM uitwisselt met individuele apparaten.
Conclusie
Het is duidelijk dat KNX een uitstekende staat van dienst heeft op het vlak van energie-efficiëntie. En dankzij de upgrades van de afgelopen jaren is het KNX-protocol voortaan ook ideaal voor geavanceerde energiemanagementtechnologie.
Joost Demarest is de CFO en CTO van KNX Association.
