Simon Buddle neemt de belangrijkste ontwikkelingen voor KNX in 2023 onder de loep en blikt vooruit naar 2024, met onder meer de lichtsturing van leds, RF-radiatorkranen en de geslaagde intrede van KNX op de flatgebouwenmarkt.
Er is alweer een jaar om. Hoog tijd dus voor een kleine beschouwing. Terug- en vooruitblikken hoort nu eenmaal bij een nieuw jaar, zoals goede voornemens, het plan om vaker te sporten en uiteraard de weldoende onthouding om alle feestelijke uitspattingen van de afgelopen weken goed te maken.
In de wereld van KNX zijn er verschillende nieuwe producten uitgekomen die ik als een enorme sprong voorwaarts beschouw – vooral de manier waarop we ledverlichting aansturen. MDT, Jung, Zennio, Meanwell – om er maar enkele te noemen – hebben allemaal producten op de markt gebracht die ledverlichting in het extra lage spanningsbereik aansturen. Dit maakt een aansturing via apparaten van derden overbodig en geeft KNX de directe controle over de leds. Voor veel fabrikanten die niet tot de KNX-community horen, vormen regelbare witte, RGBW en zelfs eenvoudig dimbare leds nog steeds een uitdaging. Maar niet voor ons.
Waar ik naar uitkijk ik in 2024? Ik denk onder meer aan de lancering van de langverwachte RF-radiatoractor van ISE. Dat wordt ongetwijfeld een fantastisch nieuw product voor de retrofitmarkt.
KNX, een gevestigde speler op de flatgebouwenmarkt
Nu ik de hoogtepunten van KNX in 2023 overloop, valt me vooral op in hoeveel flatgebouwen de producten van KNX worden gespecificeerd en geïnstalleerd – een indrukwekkende prestatie. We weten allemaal welke meerwaarde een goed ontworpen KNX-systeem biedt. Voor veel fabrikanten die bij KNX zijn aangesloten, vormen KNX- en AV-systemen op maat voor huiseigenaars dan ook een kernactiviteit. Hoewel elke installatie gelijksoortige elementen omvat, is het ook zo dat ze allemaal uniek of op maat gemaakt zijn, specifiek afgestemd op de behoeften van iedere huiseigenaar.
Maar de markt van flatgebouwen is anders. Je werkt niet voor een particulier, maar voor een projectontwikkelaar en M&E-consultant. Bovendien hebben de meeste wooneenheden in een flatgebouw hetzelfde ontwerp en dezelfde indeling (op sommige appartementen met een extra slaap- of badkamer na). Dezelfde set KNX-producten is dan ook in bijna elke woning geïnstalleerd. Appartement na appartement is de systeemapparatuur identiek en het ETS-projectbestand is vrijwel hetzelfde. Waarom is KNX dan zo belangrijk voor ons? Er zijn twee redenen:
1. KNX verhelpt problemen die andere systemen niet kunnen oplossen
Technische oplossingen voor flatgebouwen waren vroeger veelal een lappendeken van producten van verschillende merken die allemaal in een andere taal communiceerden. Er waren dus dure protocolomzetters nodig, zoals voor BACnet naar Modbus of vergelijkbaar. Ook bestond er geen uniform systeem dat alle componenten aanstuurt. Er zijn drie technische kwesties die KNX keer op keer oplost:
a) Het toetsenblok voor de verlichting is met een temperatuursensor uitgerust en maakt zo een aparte thermostaat overbodig.
b) De verwarming en koeling zijn standaard onderling gekoppeld, wat in lijn is met de regelgeving voor gebouwen en de eindgebruiker meer gebruiksgemak biedt.
c) De controle van de technische ruimte is gecentraliseerd, met een realtimeterugmelding uit alle appartementen.
Zo kan ik nog wel tien andere voordelen opnoemen, maar dan wijken we te veel af. Toch wil ik nog één pluspunt aanhalen: KNX leent zich perfect voor de realtimemonitoring van het energieverbruik en maakt het eenvoudig om de factuur voor iedere eigenaar van een appartement uit te schrijven. Tegenwoordig maken veel flatgebouwen gebruik van dit systeem.
2. Dat is M&E-professionals niet ontgaan en ze zetten KNX nu gretig in omdat geen enkel ander systeem op de markt zo veel kan
Het lijkt erop alsof KNX de ogen van velen in de wereld van M&E heeft geopend. Dit betekent dat de boodschap overkomt en dat de oplossing werkt. Om al die redenen – en nog vele andere – kan de KNX-installateur nu ‘ja, dat kan’ antwoorden op vragen die consultants jarenlang voor technische problemen hebben gesteld.
Beproefde meerwaarde
In 2023 heb ik aan vijf verschillende flatgebouwprojecten gewerkt, als lid van het M&E-team of gewoon als iemand die een handje kwam toesteken. Het eerste project, met twee torens, omvat in totaal 139 appartementen. Het tweede zal meer dan zeshonderd flats tellen als het klaar is. En ga zo maar door. Bestekschrijvers gaan voor KNX omdat het protocol werkt, veel technische kwesties oplost en robuust is. KNX biedt één enkele oplossing voor meerdere toepassingen en maakt peperdure protocolomzetters overbodig. En het beste van allemaal: er zijn geen interfaces of verbindingen die KNX niet aankan.
Conclusie
Voor mij is het hoogtepunt van 2023 dus een uitgemaakte zaak. Ik heb met eigen ogen gezien hoe KNX zich tot een gevestigde waarde heeft ontpopt in de wereld van flatgebouwen en intussen de oplossing bij uitstek is voor M&E-consultants. Dat toont aan welke meerwaarde de producten en het communicatieprotocol bieden, en is een heuse opsteker voor de mensen die de systemen ontwerpen en installeren. Het betekent dat de boodschap steeds beter overkomt en dat M&E-professionals KNX in de armen sluiten. Niet alleen omdat het protocol problemen oplost en de producten ook mooi ogen, maar vooral omdat ze werken en de klus klaren waarvoor ze zijn ontworpen. Bovendien helpen ze de besluitvormers – die over het budget gaan – te overtuigen dat KNX de juiste oplossing is voor hun bouwproject. Dit alles is een eerbetoon aan het puike werk dat de KNX-community heeft geleverd en blijft leveren. Reclame maken, de voordelen van KNX promoten en demonstreren, maar vooral technisch de puntjes op de i zetten, klus na klus, huis na huis, bouwproject na bouwproject … Dat is precies wat KNX zo succesvol maakt. 2024 ziet er dan ook veelbelovend uit!
Simon Buddle CEng MIET, is a consultant for Future Ready Homes, a specialist in BMS and ELV services system design.
